Wat is flow?
Met flow bedoel ik de mentale toestand waarin je terecht komt wanneer je volledig opgaat in je bezigheden en je als het ware boven jezelf uitstijgt. Het gevoel dat de wereld kan vergaan, maar jij hebt het niet door.Je kan dan tot resultaten komen die je vooraf niet voor mogelijk hield. En laten we eerlijk zijn, succeservaringen zijn altijd heerlijk!
Ik weet bijvoorbeeld dat ik flow heb bereikt wanneer ik mijn thee vergeten ben. Dan kom ik na het voltooien van mijn activiteit erachter dat er op mijn bureau een steenkoude kop thee staat.
Flow is uitgebreid onderzocht en beschreven door de Amerikaanse psycholoog Csikszentmihalyi (1990 Flow: The psychology of optimal experience. New York: Harper & Row.) Csikszentmihalyi noemde in dit boek acht kenmerken die gelinkt zijn aan het gevoel van flow. Wanneer er een aantal van deze kenmerken aanwezig zijn is de kans groot dat je het gevoel van flow hebt bereikt.
- Men heeft een duidelijk doel
- Concentratie en doelgerichtheid
- Verlies van zelfbewustzijn
- Verlies van tijdsbesef
- Directe feedback
- Evenwicht tussen de eigen vaardigheden en de uit te voeren activiteit
- Een gevoel van persoonlijke controle over de situatie of activiteit
- De activiteit is intrinsiek belonend
Maar wat kan je zelf doen om flow sneller te bereiken? Hoe pak je dit praktisch aan?
Mijn vijf favoriete en persoonlijke tips.
1 Vind en reserveer je beste tijd.
Ben je een ochtend- of een avondmens? Op welk moment heb jij de meeste (creatieve) energie? Op welk moment van de dag kan je ongestoord werken? Ontdek wanneer jij het meest optimale kan functioneren en reserveer deze tijd. Blok minstens een uur (liefst langer) in jouw agenda en laat je niet verleiden door andere klussen.
Je kan dit dagelijks doen, maar ook eens per week. Net wat jij wilt.
Het kan natuurlijk ook zijn dat je voor verschillende activiteiten verschillende favoriete tijdstippen hebt.
2 Leg je materiaal klaar.
Omdat een goed begin het halve werk is, kan ik je aanraden om vooraf je benodigde materialen klaar te leggen. Mijn favoriete moment van de dag is ’s ochtends vroeg voordat de rest van het huishouden wakker is. De avond van te voren bepaal ik aan welk “project” ik wil gaan werken en leg ik mijn spullen klaar. En als ik nog niet exact weet wat ik ga doen, dan zorg ik in ieder geval dat mijn werkplekje is opgeruimd en er uitnodigend uitziet.
Op die manier kan ik mijn tijd optimaal benutten. Want ik ben dan wel een ochtendmens, maar als ik om zes uur in de ochtend eerst mijn werkplek moet uitgraven… Daar krijg ik zelfs een ochtendhumeur van.
3 Zet je telefoon uit.
Deze tip klinkt voor veel mensen uit mijn omgeving nogal radicaal. Maar geloof me, je werkt zoveel lekkerder zonder dat apparaat in de buurt. Ik zet ‘m uit en zorg dat ik niets met een beeldscherm op mijn bureau of in mijn directe omgeving heb liggen. Ik las laatst ergens dat het gemiddeld vijftien minuten duurt voordat je je focus hebt gevonden. De gemiddelde Nederlander kijkt zo’n 221 keer per dag op zijn smartphone. Dat is dus om de zes en een halve minuut. Flow bereiken met zo’n ding wat zo vaak jouw aandacht opeist naast je, dat wordt een onmogelijke taak.
En geloof me, de wereld vergaat niet wanneer je je telefoon uitzet.
4 Doe iets geks.
Soms lijkt het niet te lukken om in de flow te komen. Doe het dan eens helemaal anders dan anders.
Werk je altijd in stilte? Zet dan eens muziek aan. Muziek kan sowieso helpen om gemakkelijker in flowte komen, met name instrumentale muziek.Werk je altijd volgens een vaste volgorde of ritueel? Gooi het eens om, het kan leiden tot nieuwe inzichten of uitdagingen.Zit je altijd stil? Sta op, beweeg. Loop een rondje, doe oefeningen, ga springen, wat dan ook. Bewegen maakt niet alleen je lijf, maar ook je geest los.
5 Geniet!
Geniet van het gevoel van flow en geniet van het resultaat wat het oplevert. Laat je ook verrassen door het resultaat. Want je zal merken dat juist wanneer je in de flow zit, je ineens dat kan creëren wat je eerst niet durfde.
Lukt het ondanks mijn tips niet om het gevoel van flow te bereiken? Hou vol! Soms heb je gewoon meer tijd nodig, bijvoorbeeld in tijden van veel stress. Het kan dan moeilijker zijn, maar daarentegen kan het je juist dan heel veel opleveren.
En ja hoor, ik vind nu op mijn bureau een beker gevuld met steenkoude thee. Zelfs het chocoladekoekje wat ik voor mijzelf had klaargelegd is nog onaangebroken.